• Creatief en kritisch denken.
• Toepassingen exploreren.
• Apparaten en software bedienen.
• Reflecteren op mediagebruik.

• Artificiële intelligentie.
• Tools strategisch inzetten.

• De studenten kunnen AI gebruiken om inspiratie op te doen voor ontwerpen, zonder hun authenticiteit te verliezen;
• De studenten kunnen effectieve prompts formuleren om AI-tools in te zetten voor het ontwikkelen van nieuwe ideeën en visuele concepten;
• De studenten kunnen kritisch nadenken over de rol van AI in het creatieve proces en de invloed ervan op ambacht en hun creatieve identiteit;
• De studenten zijn zich bewust van de voor- en nadelen van AI en kunnen hierop reflecteren.

Presentatie met de oorspronkelijke schets, een AI-gegenereerd beeld en de definitieve schets.

Studenten aan een creatieve vakopleiding leren hoe ze ideeën kunnen genereren en vertalen naar concrete visuele beelden, zowel in de vorm van 2D-schetsen als in 3D-modellen. Ze hebben nog niet veel met AI gewerkt en ontdekt hoe AI hun ontwerpproces kan ondersteunen en inspireren, zonder de ambachtelijke kennis en vaardigheden van hun opleiding uit het oog te verliezen.

In deze les reflecteren studenten op het gebruik van AI en wat dat betekent voor hun ambacht en creatieve identiteit.

Let op: deze les is ontwikkeld voor de opleiding Creatief vakman aan het Hout- en Meubileringscollege. Voorbeelden en opdrachten zijn aan te passen aan andere opleidingen en vakgebieden.

Begin de les met een introductie over een technologie die onze wereld snel verandert: kunstmatige intelligentie (AI). Dit betekent dat computers bepaalde taken zelfstandig kunnen uitvoeren, zonder dat er steeds een mens nodig is. Door slimme technieken, zoals machine learning, kunnen computers zelfs leren en steeds beter worden in wat ze doen. Maar wat betekent dit voor ons dagelijks leven?

We kijken vandaag specifiek naar de rol van AI in de kunst- en designsector. Denk aan projecten zoals De Houtflow van Jeroen Junte, Chairs of Tomorrow van Julie Blanchard en Basketclub.

Ga na de korte introductie het gesprek aan met studenten. Denk aan vragen als: “Kan vakmanschap worden overgedragen aan een computer?” of “Vormt AI een bedreiging voor traditionele ambachten?”. Bespreek deze vragen klassikaal en vraag naar de meningen van studenten. Het doel is niet om het met elkaar eens te worden, maar om te ontdekken wat iedereen belangrijk vindt.

Opdracht 1 (25 min)

De studenten laten zich inspireren door een aantal iconische ontwerpers: Gerrit Rietveld, Ray en Charles Eames, Philippe Starck, Verner Panton, Dieter Rams en George Sowden. Maar er is een interessante twist: ze weten niet welke ontwerper bij welke prompt hoort. De studenten vormen tweetallen en kiezen per duo een prompt (klik hier voor alle prompts).

Hun uitdaging is om de instructies uit de prompt te vertalen naar een schets op kalkpapier. Hoe breng je woorden tot leven in beeld? Ze kruipen in de rol van AI-tools en zetten tekst om in visueel ontwerp (tekst naar beeld).

Opdracht 2 (25 min)

Als de schetsen klaar zijn, worden de prompts ingevoerd in een AI-generator, die een beeld genereert op basis van de ingevoerde instructies (Chat-GPT en OpenArt). Vervolgens vergelijken de studenten het gegenereerde AI-beeld met hun eigen schets aan de hand van de volgende vragen:

• Wat valt op?
• Zijn er opvallende overeenkomsten of juist verschillen?
• Zou het helpen om een foto van de schets toe te voegen aan de AI-generator?
• Wat gebeurt er als meerdere schetsen gecombineerd, gescand en als één geheel ingevoerd worden in de AI?

Dit is een proces van experimenteren, ontdekken en reflecteren.

Uiteindelijk verwerken de studenten hun nieuwe inzichten en inspiratie in een definitieve schets, waarin hun eigen creativiteit en de mogelijkheden van technologie samenkomen.

Verdieping: opdracht 2 (50 min.)

Als er tijd over is, proberen de tweetallen hun 2D-schets om te zetten in een driedimensionale dummy of een schaalmodel. Hierbij onderzoeken ze hoe de verhoudingen van hun ontwerp in de ruimte werken en of de constructie stevig en functioneel is.

Voor dit experiment maken ze gebruik van eenvoudige materialen, zoals karton en papier. Het doel is niet om een perfect eindproduct te creëren, maar om de ruimtelijke verhoudingen (schaal) en de stevigheid van de constructie te testen en te begrijpen.

Sluit de les af met presentaties. Elk duo deelt de resultaten: hun oorspronkelijke schets, het gegenereerde AI-beeld en de definitieve schets. Dan komt de grote vraag: kunnen jullie raden van welke ontwerper de oorspronkelijke prompt afkomstig was?

Tot slot reflecteer je samen met de studenten klassikaal op het proces. Hoe heeft AI hun creativiteit beïnvloed? Wat hebben ze ontdekt over het samenspel tussen mens en AI?

* De voorwaarden voor het gebruik van generatieve ai als ChatGPT en DALL.E worden vaak gewijzigd. Dit kan bijvoorbeeld inhouden dat gratis gebruik van de diensten wordt beperkt.